1. v. tr. dir.

a. 'tanner, corroyer, apprêter [des peaux]'

1396 Marmande ⊂ ArchGir 5:218,12: [… lacune] ni coyrada en que hom afache los curs de que hom fey las folradures, o bolses, o semlans causes

1445 ⊂ StatMunMarsP 264,43: que nengun conreayre… non auja ne presumisca en nenguna maniera bregar, ni afachar ho amaystrar, nengun curam prim adobat en herba coma servum, cordoam ho moutonina

v. 1450 ⊂ ChartCahorsD 21,12: Quarga de cordoa e de cuers affachs o [a] affachar

b. 'dresser pour la chasse [un oiseau]'

ArnGuilh ⊂ SansTDid 2,95: vos que tenetz l'austor / siatz en gardador: / e afachas los si / que sian bos al mati

ArnGuilh ⊂ SansTDid 2,91: E vos, don falconier, / gardatz vostre mestier / d'afaitar los falcos, / que dema sian bos

AuzCassS 773: Austor, cant es saurs, o tersol / devem ab colom afaitar, / o ab qailla…

AuzCassS 761: Esparvier novel e mosquet / deu hom ap petit auzelet / afaitar al comensamen

AuzCassS 864: Esmerillo saur de premier / afaitaretz com esparvier

c. a. (a) 'guider, diriger (vers)'

RitL 79: E sia douceza de sant benezet, nostre Dieu, sobre nos, e obra de nostras mans afaita sobre nos, e obra de nostras mans afaita el.

SJacA 502: Per lou sanc biou aysi ha bella folia / Ello los sab tres ben afachar

d. 'orner, embellir, enjoliver'

GuilhSDidS 13,32: Combatre no·l pot hom qe·il gensser e·il mieills faita / Es que sia el mon e que genseitz afaita / Tot cant taing a bon pretz…

LeysAm₂A 2992: Ve·us aysi cobla contrafatxa / Que so que dits feyn ez afatxa.

ArchBPyr ⊂ LespyR 1:16b: Lexa per affaytar… l'autar de Nostre Done deu capitol deu mostier de Luc

e. 'maquiller'

MongeMontR 14,57: Monge, penhers ab afachar / lor fai manhs colps d'aval sofrir / e no·us pessetz ges que lur tir / quant hom las fai corbas estar?

GlossLat₂P 71: Affachar, fuco

GlossIt₂M 114: Afaita: liscia, fucat latine

f. 'frelater [du vin]'

1396 Marmande ⊂ ArchGir 5:201,24: E an establit que nuls homes ni nulha femna de Marmanda no afachia ni fassa afachar a alcuna persona vin… per vendre a taberna ni per vendre en son hostal

1396 Marmande ⊂ ArchGir 5:202,11: Cum nulh especiey ni botiquey no deu vendre neguna causa per vin afachar.

2. v. pr.

a. 'se préparer, s'équiper'

FierB 321: Adoncxs pogratz vezer tant paya ayzinier, / sus los cavals que meno montar et afaychier.

b. 'se parer'

SordB 25,25: Ara·l veyrem parer, penhen et afachan, / anar d'artelh a pe e puiar estruban, / e, son gran cors malvatz cenhen e remiran, / portar camiz' ab aur que·l molher cos tot l'an