adordenamen

Retour 

n. m.

a. 'arrangement, organisation, aménagement'

NTestParW 346,9: … enluminar tot cals sia l'aordenament del sagrament rescost dels segles en Dieu

LVVertRn 4:382a: Apres ha los grans adordenamens de son ostal

LegAurT 389,12: As tu meravilhas d'aquest temple ni del sieu adordenamen? Qui·s miravilha cum es fach, be·s pot mielhs meravilhar del cel, e de la terra, e de la mar

b. 'disposition, aptitude'

BrevAmR2 21P: quar devetz saber que dregz de natura es azordenamens comus, quez es donatz per natura a totas causas animans e sentens, sso es a saber: az omes, a bestias, az auzels, a peichos

BrevAmR2 2794: Per esta natura sabchatz / quez an diversas qualitatz, / e per sos azordenamens / han mout diverses regimens / totas creaturas que son

BrevAmR3 9004: Diguam doncs quez aquest dregz es / azordenamens que datz es / cominalmen per natura / az animan creatura, / e d'aquell azordenamen / devetz entendre que dichen / le talens e l'affexios / qu'es entre·ls femes e·ls masclos

BrevAmR3 9186: D'aquest meteis dreg eichamen / han lh'ome l'azordenamen / de far entre se comandas, / cambis e compras e vendas

c. 'décret, décision, ordre'

NTestParW 359,23: … l'avangeli… del cal eu Pauls fon fach ministres segon l'aordenament de Dieu

BrevAmR2 3516: Mas sabchatz qu'el tems d'Anticrist, / per l'azordenamen de Dieu, / deu recobrar [c.‑à‑d. Satanas] lo poder sieu

BrevAmR3 11243: … / seguon ton azordenamen, / a ta volontat obezen

BrevAmR5 27277: … per l'azordenamen / de Dieu lo pair' omnipoten

BrevAmR5 27299: … / en quant es adordenamens / de Dieu, es bos certanamens

SHonSRH 3946: Per l'aordenament de Jesu Crist, lo payre, / s'es trobatz aquell luecx de tan suau repayre.

BarlR 119,2: Iozaphas conoc ben que aquo era azordenament de Dieu

SDoucG 60v: En aquell temps que le reis Karlle era comps de Prohensa, le papa, per azordenament de Dieu, lo regesme de Cezilia li prepauzet de penre.

LibScintW 37A,31: Aordenamens de lei es tota sabieza.

LibScintW 67D,27: Per l'aordenament de deu es fait que grans malaptia merma grans pechaz.

PriseJérC 590,32: Et aras soy venguda en aquesta terra per mandamen de l'emperador et per adordenamen de Dieu

1270Rn 4:382a: Sobre·l aordenamen que dessus contengutz es

1281ChartCahorsD 10,22: … que nos lh'avem establit per capela en l'avant dig mostier seguon l'aordenamen del dig Galhart Delart

CoutGontArchGir 7:82,5: E si alcus hom o fempna fasia son testament, e leyssaua alcun de sos filhs… en alcun ordre… deu baler aquel aordenament

d. faire a. 'décider, arrêter'

BertrCarbR 10,7: d'aquel mestiers que hom a, cal que sia, / o d'aquel art, lo vay le noms seguen, / c'aysi n'a faitz dretz adhordenamen

e. a.s pl. ʀᴇʟ. 'les ordres [sacrés]'

NovHerRickettsContr 82,208: … / mais ben a mais merit lo vieure castamens, / qui ab virginitat sap complir sos talens. / Per aisso establic Dieus adhordenamens / [e] Jesu Crist maridatje a pobols et a gens

f. 'fonctions, charge'

NTestParW 305,17: Car gloria non es a mi si ieu prezicaray… Car si ieu volens fauc ayso, aurai loguier; mas si forsat, l'aordenamens es crezut a mi.

BarlR 120,2: D'una ciutat que era fort pobolada et el li establi que fon caps de son regne, e donet li tot aquel azordenament que apertenia al rey.

g. 'assignation, attribution'

TestPonsG 60,21: Conoguda causa sia a totz homes que eu… fatz, en ma derreira voluntat, dispositio et adordenamen de totz mos bes en aital maneira

CoutGontArchGir 7:82,5: E si alcus hom o fempna fasia son testament, e leyssaua alcun de sos filhs… en alcun ordre e que·l leysses o no·l leysses de son afar, deu baler aquel aordenament, los dreyts dels autres hereters… saubs