adomesjar

Retour 

1. v. tr. dir.

a. 'apprivoiser [un animal]'

GuilhPeitP 1,10: Dos cavals ai a ma sselha, ben e gen; / … / Si·ls pogues adomesgar a mon talen / ja no volgr' aillors mudar mon garnimen

PVidAv 34,10: Mas l'austors qu'om pren en l'aranh, / Qu'es fers entro qu'es domesiatz [var. tro qu'es adomesjatz]

BertrParPirotRech 602,34: Ni ges non cug que sapiatz d'Ivan / que fo·l premiers c'adomesjet auzel

FlamG 4293: El mon non a drago ni vibra, / ors ni leon ni lop ni sibra, / qu'om no·l pusca adomeschar / ab gent tener…

FlamG 9066: ni trobaretz ja tan cruzel / creatura de sotz lo cel / ni ta salvatja qu'ab be far / be no·s pogues adomesguar

b. 'rendre docile, soumettre'

MarcGHP 30,58: Toz' estraing cor e salvatge / adomesz' om per uzatge.

PVidAv 34,16: Tot atrestals uzatges es, / Qui jove dona vol amar, / Que gen la deu adomesgar

GavG 1,77: Senher, e vos non o digatz, / Si tan dur cor adomesjatz, / Als parliers…

FlamG 331: nulla dona de si mal estre / non fo que, si el la pregues, / endesen non l'endomengues. / Leu pot doncas adomesgar / Flamenca que no·s saup tornar / ni per forsa ni per engien.

FlamG 2899: E tan dous pregar deu ben torser / tot bon cor et adomescar

c. 'calmer, apaiser'

GuerreNavS 2836: Ed adonc lo prior e lo seynnor abbatz / Pessego entre lor com poguessan far patz. / E dyss le lo prior: «Seynner n'abas, parlatz / Ab trastotz les ricomes ez ap las podestatz / Ez ap cels de la vila, e si·ls adomescatz.

BibCarpN 277ra: Lo baron eyros scomoo bregas e aquel qu'es paçient adomestia las scomoguas.

2. v. pr.

's'apprivoiser [en parlant d'un animal]'

PVidAv 34,10: Mas l'austors qu'om pren en l'aranh, / Qu'es fers entro qu'es domesiatz [var. tro s'es adomneyatz], / Pueis torna

AuzCassS 708: et entretan c'om lo tenra [c.‑à‑d. l'auzel] / la man senestra crotlara / e la destra mene·ill denan / per so que s'an adomesjan

AuzCassS 711: pueis que s'ira adomesjan [c.‑à‑d. l'auzel] / hom li mostre la carn denan, / e s'el hi vol lo pe estendre, / hom non lo·i deu per re defendre

3. adomesjat p. p. /adj.

'apprivoisé [en parlant d'un animal]'

GirBornS 19,35: Pero de cabrol o de dam, / Si precs entendes ni clamors, / Cuiera fos adomeschatz

GirBornS 37,17: … un esparvier ramatge / Que m'era sus el ponh pausatz, / Et si·m semblav' adomesgatz, / Anc non vi tan salvatge, / Mas pueis fo maniers e privatz

GlossIt2M 29: Adosmengatz: addimesticato, mansuefatto