aderir
1. v. intr.
a. 'être attaché, rester attaché, coller'
AlbucE 63,18: e aprop aiusta am la scitura las doas labias am gula o fiel de lana subtil, e abstergeys le sanc, e fay adherir aquo que superflueys dels fiels sobre dos sobrecils am alcunas causas enviscans
AlbucE 160,34: E la manieyra de la polvera es aquesta… e de lu sia la plagua omplida, e sia constrengida per bona constriccio entro que be sobre aquela aderesca, e sia coagulada am le sanc.
AlbucE 91,28: Motas veguadas adhereys en le guolayro os o spina de peys o alcuna autra causa.
AlbucE 181,20: E cum la tua medicacio es prolonguada en la tal manieyra, e vesas la matiera que es gitada sobre le orrifici del sinu ja adhereys, o se apropria adherencia…
AlbucE 191,12: e atrobegui la extremitat de la sageta subtil, laqual adhereys al fust
AlbucE 213,5: e aprop sian pausadas [c.‑à‑d. las sanguissuguas], quar aquelas quan sento alcun sanc tantost adarysso
b. ᴍᴇ́ᴅ. 'former une adhérence'
AlbucE 118,20: E aprop separa entre·l prepucii e·l cap de la vergua am dra de li subtil, lequal ja es mulhat en l'aygua frega per que no adherescan autra veguada.
c. ᴍᴇ́ᴅ. 'se resserrer, se souder'
AlbucE 180,21: Quan accideys apostema en alcus membres carnozes… es apelat sinu… e clisteriza aquel am vi e mel mesclat, quar de proprietat de mel es que mondifique e lave, e le vi fa adherir le sinu
AlbucE 181,27: E si del sinu aprop motz dias es yssit brac indigest, lahoras sapias que·l sinu no adhereys
AlbucE 222,3: e alcunas veguadas tot aquo es layssat per xx dias segon que a tu appar per la desliadura del membre, ayssi cum havem dit, entro que la fractura adhereys
2. v. tr. indir.
a. a. ab 'toucher, être mis en contact avec [qc]'
AlbucE 264,15: e aprop fay adherir le denol de lu am las tuas palmas, e rete aquelas entre les tieus ditz sobre le denolh de lu am fortaleza
AlbucE 264,20: E aprop emplastra aquel e fay adherir la camba am la coyssa, e aprop lia aquelas emsemps am una benda
AlbucE 264,19: E senhal de reddicio de lu es que la sua camba adharesca am la coyssa am levitat no laboroza
b. a. a 's'adonner à'
AlbucE 26,7: e aprop fay adherir le malaute a trenquilitat, e lo membre no sia maugut per alcun temps entro que sia confortat
AlbucE 253,4: E aprop pauza sobre aquela emplastre, e pulvils, e extrictura, e comanda al malaute adherir a trenquilitat e a repaus entro que sia sanat.
AlbucE 263,35: e adheresca le malaute a repaus per tres dias o per quatre
3. v. pr.
a. s'a. ab/dab 's'associer à, se ranger du côté de'
RosMontpC 46,3: Quar totz los sieus movemens et los nostres totz se adheresso et se acordan am ela [c.‑à‑d. la natura] et son totz am ela, en una via et en un horde et en la melhor manieyra
1381/82 ⊂ CConsAlbiV2 2:29,479: … e per doas procuracios quant alcus bos homes se azeriro ab moss. de Crimps, vesen que los cosols que alara ero non o voliou defendre
1485 ⊂ CConsRisclePC 351,28: En que ste lodit procurayre dus jorns, e nos diso que et era aqui per lo ven public de la bila e per se aserir ab lo sendic
1490 ⊂ CConsRisclePC 433,9: … que om anasa parlar ab los conselhs de Nogaro, Barsalona e d'Anhan si se bolen aserir ab nos per lo marcat de Sen‑Mont
1490 ⊂ CConsRisclePC 434,12: … bengon dus conselhs de Genua a causa de la enpetration deu marcat de Sent‑Mont, per se azerir ab nos
1499 ⊂ CConsRisclePC 526,38: … dont lo pays d'Agenes s'era aperat per etz e per los aserens, e bolen saber si nos nos bolem aserir dab lor en ladita apellation
b. s'a. a 'se joindre à, prendre part à [une action]'
1474 ⊂ CConsRisclePC 182,104: … ana maeste Leberon de Thesa, notari, a Vic‑Fezensac… per se aserir a la appellation de tot lo pays a l'encontra de madama d'Armanhac… sus so que demandaba au pais d'Armanhac certa quantitat d'argent ab letras reals
c. s'a. a 'se soumettre à'
1238 ⊂ PrivAngA 112,11: … per so que si edz vissan melhor maneyra… que edz la mostressan… quar nos eram aparelhat adherir als los conselhs
Béarn ⊂ LespyR 1:14b: Ad aqueres [c.‑à‑d. les peines prévues] no s'adirixen ni s'i estrenhen