acte
n. m.
a. 'ce que fait qn, action'
ReglTr ⊂ MarshRaz 66,222: totes les causes qui son nomenades e han sustancia, axi com Deus, angles, reys… cove a far que… haien alguna natura o algun acte o algun accident o alcuna causa qui lor es aiustada
OpConfB 221,13: he ieu no pequi pas per be que ieu trobe en tal acte, quar el no hi ha ni be delectable, ni utial, ni honeste
VergCunsD 143b: car Dio… non vol tu esser juge de li seo act, mas serf de li comandament
VergCunsD 144b: Ypocrisia es enfegnament bon sot act cuntrari
InstRictD 32,10: … aulcuna vegada per desonestas paraulas & regarts lascifs trop longuement tenguts, aulcunas vegadas per trop pensar als actes dels maridats…
ForsBéarnOG JM222c: Item conegut es que si mon filh a feyt exces [var. fe actes] o causes per que lo senhor deye aver ley en luy…
1423 ⊂ LÉtPrGH 25,17b: Item, com sia causa que Hugo Vita… fassa diverses greuges et storcions… coma apar per los actes que lo dich Hugo fa, car alcunas ves, quant lo dich Hugo a comprat coma li sembla, non a rason, mas a mespres, pagant so que vol e non pas so que val…
1463 Lescar ⊂ CartOssT 313,25: … per las causes, actes, forces, biolences, despulhes, imbadimentz… et autes crims…
b. a. de la carn 'acte charnel'
InstRictD 61,6: Sur lo peccat de luxuria interroga ta consciensia, si sobre l'acte de la carn tu as agudas cogitations de longua demoura, dam delectation desonesta…
c. ᴅʀᴏɪᴛ 'acte judiciaire'
1419 ⊂ LÉtPrGH 23,16a: … de ɪɪ en ɪɪ ans al mens convocar et tenir lo conselh general dels tres stas… afin que, en los actes imcombens tocant tant la conservation et augmentation de las dichas majestas et del pays et dels subgietz, si puesca donar et metre provision et remedi
1454 ⊂ Pans 2:196,10: à la requesta del venerable conselh de la present cieutat d'Avinhon… preste… dos florins losquals baille à Nicolau Avari, thesorier, en aquest acte depputat per la parroquia de Sant Peyre, prenent quictance del dit thesorier al pe de la present cedula
1469 ⊂ LÉtPrGH 31,50b: car los sirvens de las cors demandan per gagar, per lieurar et per enquautar per lo preceptum penale et ossy per la crida gros un, que non deurian pendre sinon so que es de costuma, so es dos patas per gajar et dos patas als altres actes
d. ᴅʀᴏɪᴛ 'écrit officiel, acte notarié, contrat'
LCBonisF 2:335,30: E Me Bertran d'Albusso, notari real de Montalba, feu carta… Item deu que paguie a Mo Bertran d'Albusso per cobrar lo jutgat e l'actom grossat per far la exsecusio: meg escut.
LCBonisF 2:364,15: Lo senhen Johan de La Bastida, borgues de Montalba, deu que·ns mandec a paguar per En Johan Delac, defunt, coma exsecutor de sos bes… e Me Emeric Manoet, notari, feu ɪ actom
LCBonisF 2:546,14: … que paguem a Me Johan Bel, notari de la taula del Viguier de Montalba, per grosar l'actom del jutgat quant fi la clamor…
1511 ⊂ ThesSSpG 60,29: Iten, ung instrument contenent de una possetion donada a 'capte… senhat: L'acte a fach mestre Aventurun Rodelh, notari, et forun las escripturos en man de mestre Loys Durant, et apres a estrach lo dit instrument mestre Peyre Gilli