1. v. intr.

'augmenter, croître'

MarcGHP 22,2: Emperaire, per mi mezeis, / sai, qan vostra proez' acreis, / no·m sui jes tarzatz del venir

GuirRiqL 11.1,21: Sabers fa home ric / d'amicx e de poder, / … / et a una valen / serta proprietat / ab singularitat: / que despenden acreis

CoutGont ⊂ ArchGir 7:55,11: Et per so quar lo locxs era estat premut per mals guobernadors, et abia mesters a multiplicar et acreysser, establit l'abant deyt senher… que de quals loc et de qualque part homes et fempnas s'en benguessen estar en la bila de Guontald

2. v. tr. indir.

a. a. a 'faire des ajouts à'

1499 Bordeaux ⊂ ArchGir 3:66,19: … a feyt et ordenat son codicille en corrigeant, augmentant, acreyssant et dimminuissant a sondeit testament en la maneyra que s'en sec

b. a. a 'venir s'ajouter à'

CodiD 4.53,2: Si alcuns om comandet una causa ad altre… el la li deu redre ab aco que i es acregut, si cum es, si eu comandei una ancilla ad autre ed ella fez un efant, el me deura redre e la ancilla e·l fill.

c. faire a. a 'faire revenir à, donner à'

CoutGont ⊂ ArchGir 7:135,16: E si id no fazian meyhs que l'autre non debia far, deurian li fiuzater a id per far acreysser al senhor entro al compliment de sa dreytura.

3. v. tr. dir.

a. 'faire croître, rendre plus grand, augmenter'

FlamG 4690: … / et el deu ben aitan poinar / avan que bruille ni paresca, / don Deus per sa merce l'acresca / e·l fassa naisser al mieu gaug

MervIrlHR 252,28: e mainhtas bestias d'aquestas hi so estadas aportadas, que au frutifiat e creischemen pres e au acregut nombre

DiscClerD 109,13: … aissi deffent nature que degun no acreisse sons vens ny sa riquesse de l'autruy dampnacge

VergCunsD 152b: La desperacion acreis lo pecca e es a lui pejor del pecca.

VergCunsD 160b: L'amor divin es embrasament del cor, per lo qual son steint li pecca e li viçii, e son acreysuas las vertucz.

BibCarpN 188ra: Mas aquel que amenestra semenç al semenant e pan al maniant donare e multiplicare lo vostre semenç e acreysare li acreisament del fruc de la vostra iusticia…

NTestZurS 292r: Mas aquel que amenistra semeç al semenant e pan al maniant donare e multiplicare lo uostre semeç, e acreysare li acreissament de li fruc de la uostra iusticia…

1177 ⊂ ChartPrB 159,3: e l'acorders es aitals que eis lo priors acrec ad eis P. lo pheu que tenia de Sang Antoni…

1281 ⊂ ChartCahorsD 10,23: e promes e covenc fermamen a nos… que el las dichas maios e renda acreschera e melhurara a son poder

1444 Saint‑Flour ⊂ DAOA 18a: … per la vendition de certana plassa comuna… per acreysser ung ort sieu…

1450 ⊂ Pans₃ sans contexte

b. 'prolonger [dans le temps]'

LibScintW 31A,6: Li paors de deu acreis jorns, e li an dels felos serant abreujat.

c. 'ajouter'

CodiD 4.62,8: Si eu te donei o uendei per alcuna guisa una causa en tal couinent que tu non la alienesses, non la poiras uendre… ni non la poiras metre em peinora ni donar a cess, ni non i poiras acreisser neguna seruitut.