n. m.

a. 'paix, concorde'

PeirolA 31,32: e prec Dieu Jhesu que·m guit, / e que trameta breumen / entre·ls reys acordamen

RaimGaucR 7,33: Si per lo mon fos bos acordamens / que Cristïas se denhesson amar / e·s volguesson contra·ls Turcx acordar, / …

GirRoussH 3154: Galerans de Senlis premierement / En paraulet au rei molt covinent: / «Carle, eu sai ke Dex vuelt l'acordement

GirRoussHo 8038: Per so n'an ajostat un parlamen / Que volian cerchar acordamen; / Mas Odis o desfai e siei paren / E celh que son au duc siei malvolen.

TezJB 336: Cesta fai de las guerras fis e acordamens, / E d'enemicx mortals amicx e bevolens.

SHonSRH 3917: Sias en conpaynia suaus e vergoynos, / complitz en penedentia am ferm prepausament, / amoros et enclins a bon acordament!

b. 'pacte, convention'

GirBornS 49,14: … / Pos qe·il rei entre lor gen / An pres tal acordamen. / Bo·m sab qe d'esta paria / Sorg' als Mors esfretz

MongeMontR 2,36: … si l'amatz per plan acordamen, / en dreit solatz e per plan alegrier, / amara vos ab fin cor et entier

PonsCapdM 2,62: … ren non sai que·m fatz, / puois non voill que perdos / ni merces ni bontatz / mi vailla, ni·m penria / nuill acordamen

1179 Rouergue ⊂ ChartPrB₂ 441,16: … avem jurat… que nos ni hom ni femena per nos ni per nostre cosseil contra aquest acordament no venga.

v. 1180 ⊂ CartSelveOM 61,14: E aquest acordament vi e audi B. Berenguers, mos coinatz; e fo fag e la ma de Raimun de Combret, lo comandador

1192 Rouergue ⊂ ChartPrB 266,23: … e que ja escontra aquest acordir non an. Et aquest acordamentz de me Bernart sobredig fo faig ad Ameillau, e la cort de l'ospital

1195 Rouergue ⊂ ChartPrB₂ 515,8: Aquest acordament et aquest defeniment ai faig, eu Marcs…

1198 Rouergue ⊂ ChartPrB₂ 531,9: … ab te, Bernart Porcel, et ab te, Peiro Gauzbert, ab los quals aquest acordament fedem.

1305 Doat ⊂ ArchGir 2:164,24: es assaber que alla parfin finaus composicions et acorts es estag feitz faig [sic] entre l'ondrable senhor en Baudoyn… en deit senhor de Logoyran… per acordament et per tractament de savis et d'amixs de cade part…

c. faire a. 'conclure un accord, faire la paix'

BernVentA 30,14: c'a tal joc m'a faih assire / don ai lo peyor dos tans / … / tro que fai acordamen

BertrBornG 8,21: E cel que manten faiditz, / Per honor de si mezeis, / Qan fan bos acordamens, / Asols los affiamens.

MongeMontR 16,37: Dunc venc Sainz Peir' e Sainz Laurenz, / et an faiz bos acordamenz / et afiatz, / e d'ambas parz per sacramenz / an los juraz.

RaimVidF 2,1409: «E sel que mante faizitz / per honor de si meteys / en fa bos acordamens / ab sol los afizamens.»

PCardV 43,36: Tortz e malesza / et ergueills eisamen / e cobeseza / ab trastot son coven / et avaresza / an fait acordamen / cossi franquesza / gieton d'entre la gen

CroisAlbMa 141,13: E lo coms de Tolosa es iratz e dolens, / Ez a dig al Capitol, ez aquo bassamens, / Que al mielhs ques els puescan fassan acordamens / Que el ira al Papa far sos querelhamens

CroisAlbMa 186,70: Es en apres parleron del acordament far. / En las mas de l'avesque e dels sans de l'autar / Aital acordier fero entr' el e n'Azemar

JaufreB 3912: … / Tro qe l'aja de sun guerer, / Qe tant aurai anat qeren, / Faita pas e acordamen.

d. venir a a. 'arriver à un accord'

1195 Rouergue ⊂ ChartPrB₂ 515,1: … eu Marcs de Vallonga vengui ad acordament et a defeniment ap la maio de Sancta Eulalia…

1198 Rouergue ⊂ ChartPrB₂ 531,5: … nos amdui essems… em vengut ad acordament et a defeniment de tot aquel contrast e d'aquel deman…

e. faire a. de 'concilier, allier'

FolqMarsSq 4,25: Mas trop m'a adirat Amors / car ab Merce si desave; / pero·l mieills del mieills quez hom ve, / midonz… / en pot leu far acordamen

TezJB 320: El miej luec dels planetas estai [c.‑à‑d. lo solelhs] senhorilmens; / Tres desus, tres desotz, el fai acordamens / Dels humoros ab freg, qu'el es secs e calens.

f. d'un a. loc. adj. 'uni, solidaire'

GuilhMontR 14,15: … metr' atempramen / en so don an li clerc e·l laic conten; / quar s'el los fai ben d'un acordamen, / non lor pot pueys nozer nulh' aventura

GuirRiqM 6,41: Qu'ilh ez amors son d'un acordamen / Aissi quon cor e cors.

g. 'règle'

TezJB 262: D'arismetica sai totz los acointamens [var. acordamens], / Creisser, multipliar e mermar dividens

h. 'consentement'

TezJB 104¹: Apres venc le diables que·s mes en la serpens, / Et amonestet Eva, pres sos acordamens / E trobet la mot frevol e de leugiers talens.