alberga
n. f.
a. 'campement, quartiers'
AigB 921: E par la rue sont bien dez mile arcer, / Ki servent aus de boivre e de manger, / E per l'arberge lonc la rive de mer
ATestWu 162,26: E estet en la porta de l'arbergua e dis: «Qual que si tenga per home de Nostre Senher, venga a mi.»
ForsBéarnOG FOs5: Et si eren aubergatz en terre de patz, no·us deu hom arde lor aubergue. Et si aucun deus padsees foege enta lor aubergue, deu esser saub.
b. a.s pl. 'campement, quartiers'
GirRoussH 6223: Tuit vant a Rossillon per assejar. / Fun arberges bastir e traus drecar, / E fun arbres rezir, vinnes trencar.
GirRoussHo 5471: Tuh van a Rossilho per asetgar, / Fan alberjas bastir e traps dressar, / E fan albres razir, vinhas trencar.
GirRoussHo 5058: K. ieis des alberges e seu noirit: / «Cel qui tendut son trap, pauc no·m desfic, / Enquanuh i jairem segur e ric.»
CansAntSP 367: … / eisson de las albergas, e fo grans lor arneis, / qe mai d'una gran lega de lat e de lonc seis
FierB 3883: Per totas las alberguas son li grayle sonat, / doncx culiron lo traps et an l'arnes trossat.
FierB 3499: E mentre a la cassa ero afazendatz, / e li comte desrenguo aval per mieg los pratz. / A las albergas corro: ve·us payas escridatz. / E mot petita d'ora lor n'an ·ccc· tuatz.
FierB 4840: Pus de ·cc· mil Turcxs remano mortz el pla. / Frances van ad alberguas, cascus si dezarma.
Rons ⊂ GouirLRol 698: Ves las alberguas s'en vay ignellamant / e demanda sas armas e totz sos garnimantz.
CroisAlbMa 80,18: A las albergas tornan cavalier e sirvent; / E aicels de Tholosa repairen essament.
CroisAlbMa 121,10: «A las armas!», escridan Frances e Bergonhon; / De las albergas salhon Peitavin e Guascon, / Flamenc e Loarenc…
CroisAlbMa 158,75: E cant la noit se prosma levan li gonfaino / E van a las albergas…
NTestLyonW 315,10: E co grans tensos fos faita, tementz le tribuner que Paul fos detrencatz de lor, comandec los cavaers deissendre e rapir lui de meg de lor e menar lui en las albergas.
NTestLyonW 353,8: et ajustara les en batalha… e revironero las albergas dels sanhs e la ciutat amada
NTestLyonW 531,34: … fort foro fait en batalha, trastornero las albergas dels estranhs
NTestParW 235,32: Adonc li cavallier prezeron Paul… meneron lo la nueg en Antipatri. E pueis s'en torneron en las albergas.
NTestParW 243,16: e fon autrejat a Paul d'istar deforas en las albergas am los cavalliers que lo gardavan
ATestWu 162,17: Plors e crits com de batalha es en las albergas.
ATestWu 162,27: Senha cascun s'espaza e annas e retornas per miech las alberguas
PriseDamM 14: e per aquela discordia partit se lo soudans d'aqui ·j· diluns maitin, e laysset sas albergas
PriseDamM 18: e passeron lo flum lo jorn de la sancta Agatha, e prezeron las albergas dels Sarrazins e gran re de bela rauba
PriseDamM 44: Aquela nuit vengron a las alberguas dels Sarrazins, a mieja lega de la ciutat.
PriseDamM 459: Cant li Sarrazi viron ayso, tart lor fo que s'en fossan tornatz a lors alberguas, tuch esperdutz d'aquo que avian vist.
c. faire a. a 'héberger, offrir l'hospitalité à'
BertrPreiss ⊂ MarshSirv S2,50: Bon' alberg' a qi qe·s perga fara volenteira. / Aital osta que non costa am mais qe no m'enqeira – / Que be·m colca e m'afolca – que jove guerrera.
d. penre a. de 'accepter l'hospitalité de'
GuirRiq ⊂ PadenPast 138,40: «De mi penre·us plassa / l'alberga enteira / anueg, e·l jogar.» / «Senher, per Dieu, massa / m'avetz per leugeira.
e. ᴅʀᴏɪᴛ 'droit de gîte, redevance remplaçant le droit de gîte'
1135 Rouergue ⊂ Rn 2:51a: L'alberga a ɪɪɪɪ manjar et disnar
v. 1150 Castrais ⊂ ChartPrB 62,6: … et facit de censu uno queque anno ·ii· solidos de ramundencs de zes e tres fogassas de oblia et alberga…
1188 Albigeois ⊂ ChartPrB2 493,13: E·l maestre cant volra venir, ni·l comandaire de Granoillet, au albergua e la maio segon lo poder de la maio
1217 Rouergue ⊂ Rn 2:51a: Demandar a me ni a mos homes tolta, ni quista, ni alberga
1221 ⊂ Rn 2:51a: E·l coms avia alberga ab tans companhos que menaria
LPrivManIC 101,3: … que totz homs d'aquels luecx quez aia araire o que fassa araire de muls o de rocins, done al dich Espital, per alberga o per bladage, ɪɪɪ eminas d'anona e ɪɪɪ eminas de sivada
DocMillau2A sans contexte
LCBonisF 2:454,15: E nos a lu per las oblias e per l'albergua de l'an ʟɪ…
1411 B.‑Alpes ⊂ DocMidiM 218,254: Item, pausa aver paya al noble Bertran d'Eyrolas… he primierament per l'alber[g]a de Belvilar lieuras quatre de coronas.
1411 B.‑Alpes ⊂ DocMidiM 218,254: Item, per l'albega [éd. albe[r]ga] de Colobros lieuras tres de coronas.
1419 ⊂ LÉtPrGH 23,33b: … com… aia diverses luecx deshabitatz… delsquals los homes eran tengus en certanas albergas, cavalcadas et contaliers a vostra cort… et compelliscan… a pagar las dichas albergas, cavalcadas et contalies… que lur plassa de mandar… las causas sobre dichas… de remetre, exeptat que si per aventura los dictz luecx si habitavan… que… sien tengutz de pagar las dichas albergas, cavalcadas et contalies
1438‥64 Arles ⊂ LRaisPrB 66,6v: … a pagat… a moy, Jehan Boutilher, bayle et clavayre de Castel Reynart… It. m'a pagat l'auberga.
1506 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 506,21: … per los gages que avia fach penre mesier Antoni als sentegues pasas per las albergas…
1506 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 509,74: Item, pus avem pagat a mesier Nicolau per sas albergas d'aquest an…
1506 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 507,25: Item, pus avem pagat a mesier Anthoni per l'arberga de l'an de sen Honorat Ugolen…
1533 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 525,7: Item, ay resauput de monssr de Vensa per messer Anthoni de Villanova, per la alberga que fa tos los ans, grosses nou.
1533 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 533,88: Item, ald. senhor per la alberga que li fasen a lad. festa, florins des et huech…
1533 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 533,90: Item, ald. senhor, per l'albergo de Sanct Michel passat, florins des et huech…
1536 Alpes‑M. ⊂ DocMidiM 537,7: Item, ha ressauput de monsor de Venso, per l'aubergo de la Bastido, grosses quatre quars dos